บทความนี้ผมจะนำเรื่องราวของการเลือกซื้อเป้ Backpack ที่ถูกต้องมาให้ทุกๆคนได้อ่านกันนะครับ มันเป็นเรื่องที่ประมาณว่าเส้นผมบังภูเขา เรื่องราวบางส่วนอาจจะเกี่ยวกับเรื่องของสรีระร่างกายสักเล็กน้อย แต่นั่นเป็นส่วนสำคัญที่สุดเพราะการออกแบบเป้สะพายหลังในแต่ละยี่ห้อแต่ละรุ่นเขาคำนึงถึงสรีระของร่างกายเป็นอันดับแรกก่อนจะไปพูดถึงเรื่องความสวยงามครับ

ผมเชื่อว่า ทุกคนต้องเคยมีฟีลลิ่งแบบประมาณว่าทำไมเป้บางรุ่นดูโคตรสวย แต่พอเราไปสะพายแล้วมันดูไม่จืดเลย ในขณะที่บางรุ่นรูปทรงดูไม่ได้เรื่อง แต่พอมาอยู่บนหลังเราแล้วมันดูเท่ห์เสียนี่กระไร ต้องตอบเลยเพราะว่าเป้มันเข้ารูปกับร่างกายเราพอดีครับ ทีนี้มาดูปัจจัยที่ส่งผลต่อการเลือกเป้มาประกับหลังเราว่ามีอะไรบ้างดังนี้ครับ และปิดท้ายด้วยสถานที่เลือกซื้อเป้ยี่ห้อต่างๆไม่ว่าจะเป็น Deuter, Osprey หรือ Columbia


1.) Torso length (ระยะลำตัว)

คนส่วนมากเกือบทั้งหมด (รวมถึงตัวผมเองในอดีตด้วย) มักจะคิดว่าคนตัวสูงจะต้องใช้เป้ที่ใหญ่กว่าคนตัวเตี้ยเสมอ แต่จริงๆอันนี้จะว่าถูก 100% ไหมก็คงไม่ใช่ครับ เพราะจริงๆแล้วตัวที่กำหนดขนาดเป้ที่แท้จริงคือระยะห่างระหว่างคอจนมาถึงลำตัวของเรา ระยะห่างนี้เรียกภาษาอังกฤษว่า Torso length ครับ โรงงานที่ผลิตเป้ในแต่ละรุ่นจะกำหนดระยะอันนี้เป็นตัวบอก size ของเป้ที่เราจะซื้อครับ

Torso length คือตรงไหน???

การวัดขนาดเป้ที่หลัง Tosro length
การวัดขนาดเป้ที่หลัง Tosro length

 

การวัดขนาดเป้ที่หลัง Tosro length
การวัดขนาดเป้ที่หลัง Tosro length

ดูจากในรูปนะครับ ผมจะบอกวิธีกะระยะ Torso length แบบเป๊ะๆให้ วัดด้วยตัวเองไม่ได้นะครับ ต้องให้เพื่อนข้างๆวัดให้

  • เราลองก้มคอดูนะครับ แล้วเอามือข้างที่ถนัดไปคลำบริเวณต้นคอด้านหลัง เราจะสัมผัสได้ถึงกระดูดที่แข็งๆนูนๆอย่างชัดเจน ตรงนี้คือกระดูกสันหลังข้อที่ 7 และจุดตรงนี้เองที่เราใช้เป็นตัวกำกับขอบบนของ Torso length ครับ
  • ต่อมาเราต้องมาระยะขอบล่างของ Torso length กัน ทีนี้ให้ลองยืนตัวตรงนะครับ เอามือข้างที่ถนัดเหมือนเดิม ค่อยๆคลำไล่จากขอบด้านข้างของลำตัวลงไปเรื่อยๆตรงแถวๆสะโพกหรือเอว เราจะคลำได้ถึงปุ่มนูนๆของกระดูกอีกแล้ว ตรงนี้เรียกว่า iliac crest ครับ ให้รู้เอาไว้แต่ไม่ต้องจำนะครับ ทีนี้ให้เราลากเส้นสมมติขึ้นมาระหว่างไอจุดนี้ทั้งข้างซ้าย-ขวา เส้นสมมตินี้คือขอบล่างของ Torso length นั่นเอง
  • ทีนี้ก็เอาสายวัดเมตรมาวัดจากจุดบนมายังจุดล่างครับ ได้ความยาวเท่าไร ก็คือระยะ size ของเป้ที่เราต้องไปหานั่นเอง
  • เป้เกือบทั้งหมดจะใช้ระยะ Torso length นี้เป็นตัวกำหนดขนาดของเป้ ซึ่งเป้ในแต่ละยี่ห้อไม่ว่าจะเป็น Deuter, Osprey, Columbia หรือยี่ห้ออื่นๆต่างก็จะมีสไตล์ของตัวเองเพราะฉะนั้นควรที่จะเช็คให้ดีก่อนซื้อครับ

สรุปสุดท้ายอีกครั้ง ปัจจัยที่กำหนดขนาดของเป้คือระยะ Torso length ไม่ใช่ส่วนสูงครับ

การวัดขนาดเป้ที่หลัง Tosro length ของเป้ยี่ห้อ Osprey
การวัดขนาดเป้ที่หลัง Tosro length ของเป้ยี่ห้อ Osprey

2.) Hip Size (ขนาดสะโพก)

ประเด็นต่อมาคือ “ขนาดสะโพก” โดยปกติแล้วเมื่อระยะ Torso length ของเราพอดีกับเป้แล้ว ขนาดสะโพกก็มักที่จะพอดีตามไปกันด้วยสำหรับในคนที่มีรูปร่างที่มาตรฐานครับ คือมีสัดส่วนสูงและน้ำหนักตามเกณฑ์ คนกลุ่มนี้วัดแค่ Torso length ก็ถือว่าเพียงพอ

แต่ทั้งนี้ในบางกรณีพิเศษเช่น คนที่อ้วนมาก เขาอาจจะมี Torso length ที่พอดีกับเป้ แต่ด้วยความที่สะโพกใหญ่จนทะลักทำให้สายเป้ตรงสะโพกไม่สามารถรัดได้หมดก็จะกลายเป็นเป้ที่ไม่พอดีแทน ซึ่งส่วนของสะโพกนี้มีความสำคัญมากครับ เพราะน้ำหนักเกือบทั้งหมดของเป้เมื่อสะพายอยู่บนหลังเราแล้วจะถูกถ่ายเทมาที่สะโพกทั้งหมด ถ้าขนาดสะโพกไม่ดี มันก็คือฝันร้ายของการแบกเป้อย่างแน่นอน

การวัดขนาดเป้ที่สะโพก Hip length
การวัดขนาดเป้ที่สะโพก Hip length

การจะวัดขนาดสะโพก (Hip Size) ให้เอาสายวัดมารัดรอบสะโพก โดยเอาปุ่มกระดูก iliac crest ที่ผมพูดถึงข้างบนตะกี้ตอนวัด Torso length เป็นจุดมาร์คเอาไว้นะครับ ให้เอาสายวัดรอบจุดนี้ทั้งฝั่งซ้ายและขวา แล้วก็ดูตัวเลขที่วัดได้ และตรงนี้ขนาด Hip size ครับ แล้วเราก็เอาตัวเลขนี้ไปเทียบกับ spec ของเป้เราที่กำลังจะซื้อ

และย้ำอีกครั้งเราวัด “ขนาดสะโพก” ไม่ใช่ “ขนาดเอว” นะครับ

และสองปัจจัยนี้เองคือสิ่งสำคัญที่เราใช้ในการประเมินการเลือกซื้อเป้แท้ๆซักใบที่จะอยู่กับหลังเราไปยาวๆหลายๆปีครับ

ทีนี้มาดูขนาดของ Hip size ที่มีผลต่อการเลือกเป้กัน

การวัดขนาดเป้ที่สะโพก Hip length
การวัดขนาดเป้ที่สะโพก Hip length

อันนี้เป็นตัวขนาดของ Hip belt ของเป้ยี่ห้อ Osprey นะครับ แต่ส่วนใหญ่ขนาด Hip belt จะสัมพันธ์กับ Torso length โดยทั่วๆไป ยกเว้นว่าเรามีรูปร่างที่ผิดจากปกติไปมากอะไรแบบนี้ครับ

การวัดขนาดเป้ที่สะโพก Hip length ของเป้ยี่ห้อ Deuter
การวัดขนาดเป้ที่สะโพก Hip length ของเป้ยี่ห้อ Deuter

ถ้าจะให้กะประมาณง่ายๆ ก็ต้องให้ตัว Hip belt มันก็ควรที่จะอยู่บนกระดูกสะโพกเพื่อจะรับน้ำหนักใช่ไหมครับ ก็ควรที่จะครอบคลุมกระดูกสะโพกมาอย่างน้อย 3 นิ้วเมื่อตอนที่เราดึงตัว belt จนถึงทั้งสองด้าน

ซึ่งในเป้บ้างรุ่นตัว hip belt สามารถที่จะปรับยืดเข้าออกได้ซึ่งช่วยเพิ่มความหลากหลายในการปรับมากยิ่งขึ้นไปอีก


3.) Harness size (ขนาดสายสะพาย)

สายสะพายตรงบริเวณบ่าถือเป็นจุดที่มีความสำคัญมาก เพราะคนมักจะละเลยไป การใส่สายสะพายที่ไม่พอดี นั่นหมายถึงเรากำลังแบบเป้ราคาแพงที่ใช้เหมือนกับเป้ราคาถูกครับ

การวัดขนาดสายสะพาย Harness size ของเป้ยี่ห้อ Deuter
การวัดขนาดสายสะพาย Harness size ของเป้ยี่ห้อ Deuter

สายสะพายที่ถูกต้องและพอดีกับร่างกายของเรามีระยะด้านปลายที่ห่างจากรักแร้ไม่เกิน 2-3 นิ้วนะครับ (คิดให้เห็นภาพคือ มันก็ควรจะยาวเพียงเพื่อพอจะล้อมหุ้มบริเวณหัวไหล่เราก็พอแล้ว)

โดยปกติ size ของ shoulder harness มักจะเป็นมาตรฐานและปรับได้ในเป้ backpack มาตรฐานทุกรุ่นครับ


การปรับ Torso length

ในเป้บางรุ่นบางยี่ห้อจะมีระบบหลังที่ออกแบบมาให้ปรับเปลี่ยนระยะ Torso length ได้ ซึ่งหมายความว่าถ้าเราตัวสูงขึ้น หรือมีคนอื่นๆยืมเป้เราไปใช้ ก็สามารถที่จะปรับระยะนี้ให้เหมาะกับเขาได้มากขึ้น พูดง่ายๆใบเดียวครบจบทั้งครอบครัว

ยกตัวอย่างให้ดูนะครับ ระบบ Vari-quick ของ Deuter

การปรับระยะหลัง adjust torso length ของเป้ยี่ห้อ Deuter
การปรับระยะหลัง adjust torso length ของเป้ยี่ห้อ Deuter

ซึ่งเราสามารถปรับระยะ Torso length ได้ในช่วงที่กว้างพอสมควรคือราวๆเกือบๆ 15-20 เซนติเมตรเลยทีเดียวครับ

แต่ถ้าเป็นยี่ห้อ Osprey เราจะไม่สามารถปรับระยะ Torso ได้ แต่ว่า Osprey จะออกแบบเป็นรุ่นที่เฉพาะสำหรับแต่ละคนมาเลย ออกมาเป็น size S/M, M/L แบบนี้ครับ

การปรับระยะหลัง adjust torso length ของเป้ยี่ห้อ Osprey
การปรับระยะหลัง adjust torso length ของเป้ยี่ห้อ Osprey

การปรับระยะหลัง adjust torso length
การปรับระยะหลัง adjust torso length

ตารางนี้จะเห็นว่าเราวัด Torso length ได้กี่นิ้วกี่เซ็นติเมตร ก็เอามาเทียบรุ่นเลยครับ

ทีนี้ไอระยะ Torso length บางทีมันก็ก้ำกึ่ง size ต่างๆกัน เช่น ถ้าเป็น Osprey Kestrel ถ้าวัดได้ระยะ 48 cm ก็แปลว่าเราจะซื้อ size S/M หรือ M/L ก็ได้ไม่แตกต่างกันครับ


เป้ผู้ชาย-เป้ผู้หญิง เหมือนหรือแตกต่าง?

เป้ผู้ชาย-เป้ผู้หญิง เหมือนหรือแตกต่าง? ซ้าย : Deuter Act lite 40+10 ขวา : Osprey Aura 50 AG
เป้ผู้ชาย-เป้ผู้หญิง เหมือนหรือแตกต่าง? ซ้าย : Deuter Act lite 40+10 ขวา : Osprey Aura 50 AG

ด้วยความที่สรีระของแต่ละเพศมีความแตกต่างกัน โดยทั่วๆไปจะเป็นแบบนี้

ผู้ชาย (male)

  • Torso length ยาวกว่า
  • ช่วงไหล่และระยะหน้าอกกว้าง
  • สะโพกแคบกว่า

ผู้หญิง (female)

  • Torso length สั้นกว่า
  • ช่วงไหล่และระยะของหน้าอกจะสั้นกว่าของผู้ชาย
  • สะโพกผู้หญิงจะผายออกกว้างกว่าของผู้ชาย

เพราะฉะนั้นสำหรับผู้ชาย-ผู้หญิงที่มีรูปร่างที่มาตรฐาน โดยปกติการใช้เป้ในรุ่นเดียวกันก็อาจที่พอจะใช้ได้ แต่ถ้าถามว่าดี 100% เหมือนที่ผู้ออกแบบตั้งใจมาหรือไม่ อันนี้ก็คงต้องตอบว่าไม่ครับ

ผมขอยกตัวอย่างระบบเป้ที่ถูกออกแบบมาสำหรับผู้หญิงโดยเฉพาะ


Deuter รุ่น SL

Deuter รุ่น SL เป้ที่ออกแบบมาเพื่อผู้หญิง
Deuter รุ่น SL เป้ที่ออกแบบมาเพื่อผู้หญิง

รหัส SL ใน Deuter ย่อมาจาก Slim-line คือเป็นรุ่นที่ออกแบบมาเพื่อรูปร่างของผู้หญิงโดยเฉพาะ โดยรุ่น SL จะมีจุดที่แตกต่างจาก Deuter รุ่นผู้ชายดังนี้ครับ

  • ระยะ Torso length (หมายเลข 4) จะสั้นกว่ามาตรฐาน (Deuter รุ่นมาตรฐานจะยาวประมาณ 47 – 56 ซม. แต่รุ่น SL จะเหลือประมาณ 33 – 50 ซม.) โดยปกติเป้ Deuter จะมาพร้อมกับระบบ Vari-quick เพื่อปรับระยะ Torso ได้บางส่วนแล้วครับ
  • สาย Hip belt (หมายเลข 5 & 6) ตรงสะโพกจะมีรูปร่างลักษณะคล้ายโคน เพื่อรองรับสะโพกของผู้หญิงที่มีรูปร่างโค้งเว้าและผายออกมากกว่าสรีระของผู้ชาย
  • สายรัดตรง Shoulder strap (หมายเลข 1 & 3)  จะสั้นและแคบกว่าของรุ่นผู้ชายประมาณ 2-3 ซม. เพื่อช่วยแรงเสียดทานที่บริเวณหน้าอกและร่องแขน
  • นอกจากนี้สาย Shoulder strap (หมายเลข 2) จะมีรูปร่างเป็นตัว S และบุด้วยใยนุ่มๆทั้งสองด้าน เพื่อทำให้ช่วงสายที่ผ่านบริเวณที่อ่อนไหวไม่เกิดการเสียดสี
  • ทั้งนี้เป้รุ่น SL คือเป้ที่ออกแบบสำหรับผู้หญิงรูปร่างนักกีฬามาตรฐานครับ
  • ในทางตรงกันข้าม ถ้าเป็นผู้ชายเด็กๆที่ช่วง Torso length ยังไม่ยาว หรือเป็นผู้ชายที่มีรูปร่างเป็นลักษณะสามเหลี่ยมคว่ำคือ ไหล่เล็กแต่สะโพกใหญ่ก็อาจจะต้องใช้รุ่น Deuter SL แทนได้ หรือถ้าเป็นผู้หญิงที่ตัวใหญ่ไหล่กว้างก็ต้องไปใช้ Deuter รุ่นธรรมดาแทนอยู่ดีครับ
ความแตกต่างของบริเวณสะโพกระหว่างเพศชายและหญิง
ความแตกต่างของบริเวณสะโพกระหว่างเพศชายและหญิง
  • โครงสร้างสะโพกที่แตกต่างกันระหว่างผู้หญิง (ซ้าย) เป็นเป้รุ่น Osprey Aura 50 AG ซึ่งจะเห็นว่าคล้ายๆเป็นรูปโคนมีความโค้ง ในขณะที่ผู้ชาย (ขวา) เป็นเป้รุ่น Osprey Atmos 65 ดูเหมือนทรงกระบอกมากกว่าครับ

Osprey รุ่น Female

ถ้าเป็น Osprey จะไม่มีตัวย่อ แต่จะเป็นชื่อรุ่นเฉพาะไปเลย โดยแต่ละรุ่นจะมากันเป็นแพคคู่ชายหญิง เช่น

Atmos ช/Aura ญ,

Kestrel ช/Kyte ญ ,

Talon ช/Tempest ญ

โดยลักษณะของเป้และโครงสร้างจะคล้ายๆกับรุ่นของ Deuter คือ ช่วงหลังสั้น ไหล่แคบ และสะโพกกว้างตามมาตรฐานครับ


คำถามต่อมาคือ คนไทยเราแบกเป้ใบใหญ่ๆได้ไหม

ก็อย่างที่บอกไว้ตอนแรกคือ ถ้าตราบใด Torso length เราพอดีกับเป้รุ่นนั้นๆก็คือโอเค สามารถสะพายได้

แต่สิ่งที่ต้องคิดก็คือ ยิ่งเป้ใหญ่ ของที่ใส่ก็มากขึ้น น้ำหนักเป้ก็มากขึ้นไปอีก และน้ำหนักที่เหมาะสมก็ไม่ควรเกินประมาณ 20-25% ของน้ำหนักตัว

ก็เลยเหมือนเป็นข้อสรุปกลายๆว่าเราไม่ควรสะพายเป้ที่ใหญ่เกินไปครับ


สถานที่ซื้อเป้และอุปกรณ์ท่องเที่ยวของแท้ 100%

สถานที่ขายเป้แท้มันก็ควรจะเป็นที่ๆน่าเชื่อถือ ไม่ใช่ไปขายกันที่ตลาดโรงเกลือ สำเพ็ง หรือว่าที่ฮานอยในเวียดนามถูกไหมครับ

แนะนำกันตรงนี้เลยละกันนะครับ เพราะมันคือร้านที่ผมสร้างมันขึ้นมาเองกับมือที่ชื่อว่า “The Puffin House”

ไม่ว่าจะเป็นเป้ Deuter, Osprey, Columbia ที่นี่คือของแท้ 100% ผมเป็นคนติดต่อเองทั้งหมดจากผู้แทนในประเทศไทยทั้งหมด

ซื้อของจากที่นี่ ถ้ามีปัญหาจะส่งกลับมาให้ทางร้านผม หรือว่าจะไปที่ศูนย์บริการตามห้างก็ได้ครับ เพราะสุดท้ายปลายทางคือเข้าโรงงานเหมือนกัน