ว่าด้วยเรื่องของลิงกอริลลา มีเรื่องราวน่ารู้มากมาย ผมทำเป็น คำถาม-คำตอบให้ตามนี้เลยครับ…
-
ทำไมต้องมาดู กอริลลา ด้วย??
คำตอบก็คือ กอริลลา ที่เรามาดูกันคือ กอริลลาภูเขา (Mountain Gorilla) ครับ ซึ่งปัจจุบันมีอยู่ประมาณพันกว่าตัวบนโลกใบนี้ ถือเป็นสัตว์ที่เสี่ยงต่อการใกล้สูญพันธุ์อย่างมาก (Critically Endangered) กระจายกันใน 3 ประเทศ ซึ่งเป็นป่าผืนเดียวกัน ใน คองโก (DRC) – รวันดา – อูกันดา แต่ละประเทศได้ไปประมาณ 300-500 ตัว เฉลี่ยกันไป ซึ่งครอบครัวของกอริลลาจะอาศัยอยู่ในป่าดิบชื้นที่ความสูงประมาณ 1,800 – 2,500 เมตรเหนือระดับน้ำทะเลครับ
-
กอริลลาพาต้าก็มี ตัวเดียวกันไหม??
คนละตัวครับ กอริลลาพาต้า เป็น Lowland Gorilla ซึ่งไม่ได้ใกล้สูญพันธ์ คนเราเลยไม่ได้ตื่นตัวต่อการอนุรักษ์แบบกอริลลาภูเขา (Gorilla beringei beringei)
-
กอริลลา มันไม่จู่โจมเราเหรอ เข้าไปใกล้ขนาดนั้น??
กอริลลาพวกนี้คุ้นเคยกับมนุษย์แล้วครับ คือไม่ตื่นตัว ไม่เกรงกลัว ไม่ตื่นเต้นต่อการยืนมองของมนุษย์แบบพวกผมแล้ว แต่ทางเจ้าหน้าที่จะอนุญาตให้เราอยู่ได้แค่ 1 ชั่วโมงเท่านั้น เพื่อรบกวนมันให้น้อยที่สุดครับ แต่ที่แน่นอนคือ มันไม่จับเรากินแน่ๆ เพราะกอริลลาเป็นสัตว์กินพืชครับ มันไม่กินเนื้อแบบเราแน่นอน แต่เราอยุ่ใกล้พอที่จะได้ยินเสียงมันหายใจ หรือว่าบางทีมันก็หันตูดให้เราหรือโชว์แผ่นหลังให้เพราะอาจจะรำคาญที่มนุษย์มาซุบซิบอะไรอยู่ข้างหู
-
ทำไมมันถึงคุ้นเคยกับมนุษย์ได้??
กว่ากอริลลาป่าจะคุ้นเคยกับมนุษย์ได้ขนาดนี้ ตัวจ่าฝูงที่เป็นตัวผู้หลังเงิน เรียกว่า Silverback ต้องคุ้นเคยก่อน ถ้าจ่าฝูงคุ้นเคย ตัวที่เหลือก็ไม่มีปัญหาครับ ทีนี้วิธีการทำให้คุ้นเคยจะเรียกว่า “Habituation process” ซึ่งต้องใช้ระยะเวลา 2 ปี โดยทีมงานเรนเจอร์จะต้องเข้าไปทำความรู้จักมันทุกๆวัน โดยในช่วงแรกๆ เมื่อมันเจอมนุษย์มันก็จะจู่โจมอย่างแน่นอน แต่เขาจะมีวิธีในการเอาตัวรอดมาได้ แบบว่าพอเจอกันมันก็ตีหน้าอกแล้วก็กระโจนเข้าใส่ แต่เขาจะมีวิธีการส่งเสียงให้กอริลลาเข้าใจได้ว่าเรามาแบบมิตร ก่อนที่มันจะหนีไป โดยมาทำแบบนี้ทุกวัน จนมันเคยชิน และไม่ตื่นตัว เป็นเวลาอย่างน้อย 6 เดือนติดต่อกัน แต่กว่าที่จะถือว่าปลอดภัยพอสำหรับนักท่องเที่ยวต้องใช้เวลาอย่างน้อย 2 ปีครับ อย่างในรวันดามีกอริลลาทั้งหมดประมาณ 400-500 ตัว แต่ที่คุ้นเคยกับมนุษย์จะมีเพียงประมาณ 80 ตัวเท่านั้น ที่เหลือคือกอริลลาที่พร้อมจะโจมตีมนุษย์ถ้าหากพบหน้ากันได้ครับ
Silverback คือ ตัวผู้ที่เป็นจ่าฝูง จะคอยนั่งกินใบไม้อยู่ตลอดเวลา และคอยสอดส่องดูสมาชิกภายในฝูง โดยจะเป็นตัวผู้เท่านั้น ใน 1 ฝูงอาจจะมี silverback หลายตัว แต่จะมีจ่าฝูงเพียงตัวเดียวเท่านั้น ถ้าจ่าฝูงบอกว่าทุกอย่างปลอดภัย ตัวที่เหลือก็จะผ่อนคลายทั้งหมดครับ ทุกอย่างอยู่ที่จ่าฝูงตัวเดียว
-
เราจะเจอกอริลลาแน่ๆไหม ถ้าไปเดินป่าที่นี่??
เขาว่ากันว่าโอกาสคือประมาณ 99% ครับ เพราะก่อนเราจะเดิน จะมีพรานป่าทีเดินน้ำหน้าเราไปก่อนแล้วประมาณ 2 ชั่วโมง เพื่อเดินตามร่องรอยของมัน และจะส่งสัญญาณคุยกับหัวหน้าเรนเจอร์ประจำทีมเสมอว่าสถานการณ์เป็นอย่างไร ระยะทางการเดินทางมีตั้งแต่ 1-8 ชั่วโมง แล้วแต่ว่าครอบครัวกอริลลานั้นไปหลบอยู่ในป่าที่ลึกขนาดไหนครับ ส่วนใหญ่กว่าจะเข้าไปถึงได้ก็สะบักสะบอม เพราะมันอยู่ในป่าแบบจริงจังที่ต้องเอามีดฟันต้นไม้เพื่อเปิดเส้นทางครับ
-
เราเข้าใกล้กอริลลาได้สุดที่ 7 เมตรจริง??
เพราะเรากลัวกอริลลาติดโรคจากมนุษย์ โดยเฉพาะ Influenza ครับ (DNA เรากับกอริลลา ใกล้เคียงกันมาก) แต่ทั้งนี้ถ้าเบบี้กอริลลาตัวจิ๋ววิ่งเข้ามาหาเรา กฎนี้ก็อาจจะผ่อนคลายได้ เพราะส่วนใหญ่เรามักจะหลบหลีกไปไหนไม่ได้ครับ เพราะพื้นที่มันคับแคบมากๆ
-
วินาทีแรกที่เจอกอริลลาเป็นอย่างไร??
ตอนแรก เห็นเหมือนว่าพุ่มไม้กำลังเคลื่อนไหว เหมือนมีตัวอะไรกำลังเขย่ามันอยู่ด้านล่าง จนกระทั่งเรนเจอร์ค่อยๆฟันต้นไม้ออกไปให้ทีละนิดนั่นละครับ เจ้าตัวจ่าฝูงถึงเผยโฉมให้เราเห็น สง่างามมาก วินาทีแรกที่ปั๊ะกับพวกเรา มันก็ส่งเสียงคำรามทันที แต่เรนเจอร์ก็ส่งเสียงกลับไป มันถึงสงบได้ครับ และก็กินใบไม้ต่อไป
-
ถ้าอยากอยู่มากกว่า 1 ชั่วโมง ทำได้ไหมครับ??
ทำได้ครับ เขามีขาย permit 4 ชั่วโมงเช่นเดียวกัน อย่างในอูกันดา ค่าธรรมเนียมจะเพิ่มจาก 600 > 1,500 USD
-
ค่าธรรมเนียมการเข้าชมสูงมาก??
ใช่ครับ แพงมาก แค่ค่า permit ถ้าดูในอูกันดาคือ 600 USD ในรวันดาคือ 1500 USD ในคองโกคือ 450 USD ต่อ 1 ชั่วโมงที่จะได้ใช้เวลาร่วมกับครอบครัวกอริลลานะครับ ที่แพงขนาดนี้เพราะว่า supply มีจำกัด แต่ demand เยอะ ก็แน่นอนว่าราคาก็จะแพงขึ้นต่อไปเรื่อยๆ แต่เบื้องหลังของค่าธรรมเนียมที่สูงก็เพราะว่า ต้นทุนในการดูแลป่าให้กอริลลาอยู่ได้อย่างปลอดภัยคือคำตอบของทุกสิ่งครับ ปัจจุบัน บ้านของชาวบ้านตั้งอยู่ข้างป่าแล้ว ทำอย่างไรให้ชาวบ้านไม่รุกเข้าไปในป่า หรือต้องทำอย่างไรไม่ให้กอริลลามาหาชาวบ้าน การจ้างเรนเจอร์ที่จำนวนมากพอในการลาดตะเวนเพื่อให้มั่นใจว่าเหล่ากอริลลากลุ่มนี้ปลอดภัย
และนี่คือคำตอบของคำถามครับ
ยังมีอีกหลายๆที่รอพวกเราไปเที่ยวกันนะครับ เพราะการเดินทางเริ่มต้นแค่คุณออกจากจุดเดิมๆครับ
